TY - JOUR ID - 133798 TI - غربت‌ها نمی‌مانند، می‌روند؛ خشونت در جهان متنی رمان لولی خنده‌فروش JO - دو فصلنامه روایت شناسی JA - JLC LA - fa SN - 2588-6495 AU - آقاپور, فرزانه AD - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 5 IS - 10 SP - 82 EP - 51 KW - ادبیات اقلیت KW - ادبیات چندفرهنگی KW - ادبیات کولی‌ها KW - خشونت KW - علی اکبرکرمانی‌نژاد KW - لولی خنده‌فروش DO - 10.22034/jlc.2021.133798 N2 - این پژوهش به واکاوی انواع خشونت در رمان لولی خنده‌فروش، ارتباط آن با «دیگربودگی» کولی‌ها و ارزیابی دریافت مخاطب نهفته از خشونت پراکنده در اثر می‌پردازد. لولی‌ها در ادبیات ایران حضوری کم‌رنگ دارند و همین دراقلیت‌بودگی و درحاشیه‌ماندگی، خشونت پنهانی است که رد پای آن‌ها را از واقعیت ادبی محو می‌کند. لولی خنده‌فروش از معدود رمان‌هایی است که جهان غریب لولی‌ها را ترسیم می‌کند و روایت آوارگی کولی‌ها و خشونتی است که از درون و بیرون به آن‌ها تحمیل می‌شود. خشونت را از دو بُعد می‌توان در این اثر جست‌وجو کرد: خشونتی که از جامعۀ تاجیک (غیرکولی) به کولی‌ها تحمیل می‌شود و خشونتی که کولی‌ها به هم روا می‌دارند و بازتاب فشارهای بیرونی است. رمان مالامال از خشونت آَشکار و پنهان است و با بهره‌گیری از «روایت‌های ناشنیده» و راویان کولی‌تبار، جهان خشونت‌بار کولی‌ها را لمس‌پذیر می‌کند. همچنین با کلیشه‌زدایی، تصویرهای سیاه‌وسفید کولی‌ها را به چالش می‌کشد. نظام سلسله‌مراتبی ارباب‌رعیتی، تبعیض‌های قومی‌نژادی، دشنام‌ها و تهمت‌ها، دوپارگی جامعۀ کولی و تاجیک، قتل، غارت، تعصب و شکنجه از مصداق‌های خشونت در رمان اکبرکرمانی‌نژاد هستند. این رمان با نگاهی آسیب‌شناختی خشونت فردی و جمعی را بازتاب می‌دهد و با ژرف‌کاوی انگیزش‌های خشونت‌بار، همدلی خواننده را برمی‌انگیزد. خشونت برای کولی‌ها به پیش‌فرض تبدیل شده است و آن‌ها به‌جای ایستادگی دربرابر خشونت، با عاملان خشونت همراه می‌شوند. مواجهه با «دیگریِ فرهنگی» خشونت نسل‌های آیندۀ کولی‌ها را تعدیل می‌کند؛ اما نسل نو با هویتی میانه، همچنان دیگریِ فروتر باقی می‌ماند و همچون حاشیه‌ای است که به مرکز آمده‌ و در میانۀ مرکز به حاشیه رانده شده‌ است. واژه‌های کلیدی: ادبیات اقلیت، ادبیات چندفرهنگی، ادبیات کولی‌ها، خشونت، علی اکبرکرمانی‌نژاد، لولی خنده‌فروش. UR - https://www.narratologyjournal.ir/article_133798.html L1 - https://www.narratologyjournal.ir/article_133798_08a5e14837a69537dbaba5dac8f06bfd.pdf ER -