راوی در آسوکه‌های سیستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه زابل، زابل،‌ ایران

چکیده

آسوکه گونه­ای از روایت­های داستانی عامیانة منطقة سیستان است که در آن راوی جایگاه ویژه­ای دارد. این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل جایگاه راوی در آسوکه­های سیستان شکل گرفته و در آن تلاش شده­ است تا به‌روش توصیفی ـ  تحلیلی به بررسی انواع راوی، سطوح روایی و وجوه کانونی­سازی راوی پرداخته شود. نتایج اولیه حاکی از آن است که این روایت­ها از سطوح روایی مختلفی برخوردار است و در بسیاری از آن­ها هم­زمان با روایت راوی دانای کل، آمیختگی و تداخل سطوح روایت دیده می­شود. در اغلب آسوکه­ها، راوی ـ کانونی‌ساز دانای کلی است که با دیدی پرنده­وار همه‌چیز را کانونی­سازی می­کند و این نگاه او به‌ندرت امکان جهش‌های زمانی یا ابراز عقیده را دراختیار شخصیت‌های داستان قرار می‌دهد. از منظر میزان تداوم کانونی‌سازی این نتیجه حاصل شد که اغلب روایت­های آسوکه کانونی‌سازی ثابت دارد و راوی آن­ها واحد است و تا پایان روایت تغییر نمی­کند.
 

کلیدواژه‌ها


منابع
- انجوی‌شیرازی، سیدابوالقاسم (1371). گذری و نظری در فرهنگ مردم. تهران: اسپرک.
- بامشکی، سمیرا (1392). «تداخل درونی در مثنوی». فصلنامة نقد ادبی. س6. ش21. صص9ـ36.
- ــــــــــــــ (1393الف). «تداخل سطوح روایی». جستارهای ادبی. س1. ش184. صص1ـ27.
- ــــــــــــــ (1393ب). روایت­شناسی داستان­های مثنوی. تهران: هرمس.
- بخشی، مریم (1398). «مرزشکنی روایی در روایت­های قرآنی». آموزه­های قرآنی. د16. ش30. صص107ـ130.
- بیاد، مریم و فاطمه نعمتی (1384). «کانون‌سازی در روایت». پژوهش‌های ادبی. ش7. صص83ـ108.
- حسینی، سیدباقر (1380). علما و دانشمندان سیستان. زابل: انتشارات دانشگاه زابل.
- دهقان‌شیری، معصومه (1396). «بررسی عناصر پست‌مدرنیستی رمان ترجیع­بندی برای شاعران جوان». جستارهای داستانی در ادب فارسی. د5. ش1. صص15ـ40.
- صالحی‌نیا، مریم (1388). «کلیاتی دربارة روایت‌شناسی ساختگرا». مجلة هنر. ش81. صص15ـ27.
- عسکری‌عالم، علی‌مردان (1392). افسانه­ها و باورداشت­های غرب ایران. چ2. تهران: آرون.
- عمرانی، غلامرضا (1392). ادبیات سیستان بخش نثر، آسوکه. تهران: دریافت.
- قاسمی­پور، قدرت (1395). «مرزشکنی روایی در داستان­های ایرانی». متن‌پژوهی ادبی. ش67. صص127ـ145.  
- لاج، دیوید (1374). نظریة رمان. ترجمة حسین پاینده تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- نادری، افشین (1383). نمونه­هایی از قصه­های مردم ایران. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. 
- یاوری، حسین و مریم مسیحا  (1388). فرهنگ عامه. تهران: آذر.
- Allan Powell, M. (1990). What is Narrative criticism?. Minneapolis: Fortress Press.
- Anjavi Shirazi, A. (1992). Transitional and theoretical in people's culture (in Farsi). Tehran: Spark.
- Askari Al-Alam, A. (2013). Myths and beliefs of western Iran (in Farsi) Tehran: Arun.
- Bakhshi, M. (2019). "Narrative border demarcation in Quranic narrations". Quranic Teachings. Vol. 16. No. 30. pp. 130-107.
- Bal, M. (1997). Narratology: Introduction to the Theory of Narrative. London: University of Toronto Press.
- Bamshki, S. (2013). Internal interference in Masnavi. Literary Criticism Quarterly. Vol. 6. No. 21. pp. 9-36.
________  )2014a). "Interference of narrative levels". Literary Essays. Vol. 1. No. 184. pp. 1-27.
_________ (2014b). Narrative of Masnavi stories (in Farsi). Tehran: Hermes.
- Bayad, M. & Nemati, F. (2005). "Focusing on narration". Literary Research, Vol. 7. pp. 83-108.
- Dehghanooshiri, M. (2017). "A study of the postmodernist elements of the preference novel for young poets". Fiction Essays in Persian Literature. Vol. 5. No. 1. pp. 40 -15.
- Genette, G. (1980). Narrative Discourse. Jane E. Lewin (Tr). Ithaca: Cornell University Press.
- Ghasemipour, P. (2016). "Narrative border demarcation in Iranian stories". Literary Research Text. Vol. 67. pp. 127 -145.
- Hosseini, B. (2001). Scholars and scientists of Sistan (in Farsi). Zabul: Zabol University Press.
- Lodge, D. (1995). Novel theory (translated into Farsi by Hossein Payendeh). Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance, Center for Cultural Studies and Research.
- Naderi, A. (2004). Examples of stories of the Iranian people (in Farsi) Tehran: Cultural Heritage Organization of the Country.
- Omrani, Gh. (2013). Sistan's prose literature, Asookeh (in Farsi) Tehran: Received.
- Rimmon-Kenan, Sh. (2002) . Narrative Fiction. Contemporaay Poetics.  London: Routledge.
- Salehinia, M. (2009). "Generalities of constructivist narratives".  Art Magazine. Vol. 81. pp. 27 -15.
- Toolan, M.J. (2001). Narrative a critical linguistic introduction. London: Routledge. 
- Yavari, H. & Messiah, M. (2009). Popular culture (in Farsi). Tehran: Azar.