گونه‌شناسی روایی در رمان مصابیح اورشلیم علی بدر بر اساس نظریة ژپ لینت ولت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه عربی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استاد زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

گونه‌شناسی روایت یکی از مباحث ساختاری علم روایت‌شناسی است که به بررسی و تحلیل ارتباط بین راوی، کنشگر و مخاطب می‌پردازد. ژپ لینت ولت، منتقد فرانسوی، از مشهورترین نظریه‌پردازان گونه‌های روایی است که آن را براساس تقابل میان راوی و کنشگر مطرح کرد. رمان مصابیح اورشلیم اثر علی بدر، ازجمله رمان‌های پسامدرنی است که قضیة قدس و تاریخ حقیقی آن را به‌تصویر کشیده و آن را از روایت ساختگی یهود متمایز کرده است. از آنجا که این اثر از زبان روایی قوی برخوردار بوده و نویسنده در موقعیت‌های مختلف از گونه‌های روایی مناسب و ویژه‌ای استفاده کرده، مقالة حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و تحلیل گونه‌های روایی این رمان برمبنای نظریة ژپ لینت ولت پرداخته است تا روش‌ها و شگردهای روایی علی بدر را در خلق این اثر و نیز اهداف وی را از این رویکردها استخراج و واکاوی کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد این اثر داستانی به مشخصه‌های الگوی روایتی همسان و ناهمسان متن‌نگار نزدیک شده است و از نظر زاویة دید، با کانونی‌شدگی درونی و صفر مطابقت دارد. استفاده از گونة ‌روایتی ناهمسان متن‌نگار و به‌تبع آن زاویة دید صفر در داستان مذکور از یک سو و به‌کارگیری راوی دانای کل در این گونة روایتی برای شناخت آسان شخصیت‌ها و تبیین تاریخ حقیقی قدس از سویی دیگر، نشان‌دهندة توجه علی بدر، نویسندة این رمان، به مخاطب است. واژه‌های کلیدی: گونه‌شناسی روایی، ژپ لینت ولت، علی بدر، مصابیح اورشلیم

کلیدواژه‌ها


إبراهیم، موسی (2009). «مصابیح أورشلیم بین تفکیک الخطابات وإشکالیات التناص». مجلة جامعة الأقصى (سلسلة العلوم الإنسانیة). المجلد الثالث عشر. العدد الأول. صص 9ـ30. ## بدر، علی (2006). مصابیح اورشلیم روایة عن ادوارد سعید، بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر. ## تولان، مایکل (1386). روایت‌شناسی درآمدی زبان‌شناختی ـ انتقادی. ترجمۀ فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. تهران: سمت. ## شعیری، حمیدرضا (1385). تجزیه و تحلیل نشانه‌معناشناسی گفتمان. تهران: سمت. ## عباسی، علی (1385). «گونه‌های روایتی». پژوهشنامۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. ش 33. صص 51ـ74. ## عباسی، علی (1393). روایت‌شناسی کاربردی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. ## عباسی، علی و ملیحه رشیدی (1396). «ساختار رمان به هادس خوش آمدید براساس نظریة ژپ لینت ولت و گرماس». دوفصلنامۀ روایت‌شناسی. ش 1. صص 125ـ145. ## لینت وﻟﺖ، ژپ (1390). رﺳﺎﻟﻪ‌ای درﺑﺎب ﮔﻮﻧﻪ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ روایت ﻧﻘﻄﻪ: تجزیه و تحلیل. ﺗﺮجمۀ ﻋﻠﯽ ﻋﺒﺎﺳﯽ و نصرت حجازی. تهران: علمی و فرهنگی. ## محمدی‌فشارکی، محسن (1393). «بررسی موقعیت روایت‌شنو در ادبیات داستانی». دوماهنامۀ جستارهای زبانی. س 5. ش 4. صص 171ـ195. ## محمدی‌فشارکی، محسن و فضل‌الله خدادادی (1397). فرهنگ توصیفی اصطلاحات روایت‌شناسی. تهران: سورۀ مهر. ## مکاریک، ایرناریما (1388). دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. چ 3. تهران: آگه. ## مکوئیلان، مارتین (1388). گزیده‌مقالات روایت. ترجمۀ فتاح محمدی. تهران: مینوی خرد. ## یوسف، آمنة (1997). تقنیات السرد فی النظریة والتطبیق. اللاذقیة: دار الحوار. ## Abbasi, A. (2006). Narrative types. Journal of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, 33, 51-74. ## Abbasi, A ـ (2014). Applied narrative studies (in Farsi). Tehran: Shahid Beheshti University. ## Abbasi, A., & Rashidi, M. (2017). The structure of the novel Welcome to Hades based on the theory of Jep Lint-Volt and Garmas. Bi-Quarterly Journal of Narrative Studies, 1, 125-145. ## Abraham, M. (2009). Jerusalem's torments between the separation of speeches and the forms of intercourse. Al-Aqsa University Journal (Humanities Series), 13(1), 9-30. ## Badr, A. (2006). The lights of Jerusalem narrated by Edward Saeed. Beirut: Al-Arabiya Institute for Studies and Publishing. ## Genette, G. (1972). Figures III. Paris: Seuil## Lint, W. J. (2011). Dreams in narration: analysis, and Nusrat Hejazi. Tehran: Scientific and Cultural. ## Makarik, I. (2009). Encyclopedia of contemporary literary theories (translated into Farsi by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi). Tehran: Agha. ## McQuillan, M. (2009). Excerpts from narrative articles (translated into Farsi by Fattah Mohammadi). Tehran: Minavi Kherad. ## Mohammadi Fesharaki, M. (2014). A study of the status of hearing narration in fiction. Bimonthly of Linguistic Essays, 5(4), 171-195. ## Mohammadi Fesharaki, M., & Khodadadi, F. (2018). Descriptive dictionary of narrative terms (in Farsi). Tehran: Surah Mehr. ## Shaeeri, H. (2006). Semio-semantics of discourse (in Farsi). Tehran: Samat. ## Simpson, P. (1993). Language, ideology and point view. London: Routledge. ## Toolan, M. (2007). Narrative-linguistic: a critical introduction (translated into Farsi by Fatemeh Alavi and Fatemeh Nemati) Tehran: Samt. ## Yusuf, A. (1997). Cold tricks in theory and application. Alazghieh: Dar Al-Hawa##