تطبیق تئوری نسبیت با عناصر روایی زمانی ـ مکانی رمان خشم و هیاهو اثر ویلیام فاکنر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد دره شهر

2 کارشناسی ارشد

3 دانشجوی دکتری فلسفه هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

ظهور و بروز ادبیات تطبیقی، دموکراسی و عدالت را تاحد زیادی به عالم پژوهش اهدا کرد و یکی از زیرشاخه‌های مهم آن که مطالعات بین‌رشته‌ای است، به تأثیر و تأثر متقابل علوم مختلف می‌پردازد. عنصر زمان که تا پیش از قرن بیستم از معیارهای قطعی سنجش محسوب می‌شد، با ظهور نظریۀ نسبیت آلبرت انیشتین قطعیت خود را ازدست داد و امری نسبی به‌شمار آمد. این نوع نگرش به مقولۀ زمان، به ادبیات نیز راه یافت و رمان‌‌نویسان قرن بیستم را از حیث روایت تحت تأثیر قرار داد. رمان‌نویسان مدرن، برخلاف نویسندگان سبک کلاسیک ـ که سیر حوادث را از دریچۀ بیرونی و براساس ترتیب و توالی و روابط علت‌ومعلولی روایت می‌کردند ـ سیر خطی زمان داستان خویش را برهم زدند و روش «جریان سیال ذهن» را برای روایت داستان خویش اتخاذ کردند. یکی از موفق‌ترین آثار این سبک خشم و هیاهو (۱۹۲۹) اثر ویلیام فاکنر است که طی آن نویسنده به‌شیوه‌های مختلف از قوانین نسبیت تبعیت، و سیر خطی زمان را نفی کرده است. دغدغۀ مطالعۀ پیشِ‌رو بررسی تأثیر فیزیک انیشتینی بر سنت روایی رمان‌نویسی ابتدای قرن بیستم به‌طور عام و رمان خشم و هیاهو به‌طور خاص است. روش تحقیق تطبیقی و تحلیلی ـ توصیفی است.

کلیدواژه‌ها


- استراترن، پل (1389). اینشتین و نسبیت. ترجمۀ ابوالفضل حقیری. تهران: بصیرت.
‌- اسحاقیان، جواد (1387). از خشم و هیاهو تا سمفونی مردگان. تهران: ققنوس.
- اکبری بیرق، حسن و مریم قربانیان (1391). «زمان روایی در رمان پیکر فرهاد». فصلنامۀ نقد ادبی. س5. ش18. صص7- 24.
- بروکس، کلینت (1381). انسان، زمان و ابدیت: نگاهی به خشم و هیاهو (بررسی شیوۀ روایی در سه رمان ویلیام فاکنر). ترجمۀ هلن اولیایی‌نیا. تهران: افق.
- بیات، حسین (1387). داستان‌نویسی جریان سیال ذهن. تهران: علمی و فرهنگی.
- بینش، مسعود (۱٣٨٧). از بی‌نهایت کوچک تا بی‌نهایت بزرگ انیشتین. تهران: باشگاه اندیشه.
- جعفرنادری، مهرآور (1350). رمان نو در سینما. تهران: مؤسسه فرهنگی، هنری، سینمایی الست فردا.
- حسینی، صالح (1366). «جریان سیال ذهن». مفید. ش10. صص30- 32.
- ـــــــــــــ (1372). بررسی تطبیقی خشم و هیاهو و شازده احتجاب. تهران: نیلوفر.
- دادجو، دره و الهام شیروانی شاعنایتی (1394). «سرعت روایت در رمان خشم و هیاهو». فصلنامۀ پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی. ش3 (19). صص81- 106.
- رومر، لاندائو (1977). نظریۀ نسبیت چیست؟ ترجمۀ رامین. مسکو: بنگاه نشریات میر.
- ریمون کنان، شلومیث (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمۀ ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
- ژیژک،‌ اسلاوی (1395). گزیدۀ مقالات اسلاوی ژیژک. ‌ترجمۀ مراد فرهادپور، مازیار اسلامی و امید مهرگان. ‌تهران: گام نو.
- سارتر. ژان‌پل (1369). «زمان در نظر فاکنر». ترجمۀ ابوالحسن نجفی. مجلۀ کتاب امروز.  صص303- 304.
- ــــــــــــ (1396). هستی و نیستی. ترجمۀ مهستی بحرینی. تهران: نیلوفر.
- سرشار، محمدرضا (١٣٨٧). «هیاهو برای هیچ». نقد برتر (مجموعه‌مقالات برگزیدۀ سومین جشنوارۀ نقد کتاب). گروهی از نویسندگان [خانۀ کتاب]. چ۱. تهران: خانۀ کتاب.
- فاکنر، ویلیام (١٣٥٣). خشم و هیاهو. ترجمۀ بهمن شعله‌ور. تهران: انتشارات پیروز.
- فوکو، میشل (1388). ‌تاریخ جنون. ‌ترجمۀ فاطمه ولیانی. چ۷. ‌تهران: هرمس.
- لاچ، ‌دیوید و دیگران (1386). نظریه‌های رمان. ترجمۀ حسین پاینده. تهران: نیلوفر.
- محمودی، محمدعلی و هاشم صادقی (۱٣٨٨). «تداعی و روایت داستان جریان سیال ذهن». فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی. د4. ش٦. صص129- 144.
- می، درونت (١٣٨۱). پروست. ترجمۀ فرزانه طاهری. تهران: طرح نو.
- هایدگر، مارتین (1389). هستی و زمان. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.
- Cuddon, J.A. (2013). Dictionary of Literary Terms & Literary Theory. (Revised by M. A. R. Habib): Associate Editors Matthew Birchwood. Vedrana Velickovic. Martin Dines and Shanyn Fiske.
- Faulkner, William (1929). The Sound and the Fury. Norton & Company.
- James, William (2008). The Principles of Psychology. The University of Adelaide.
- Matthews, Eric (2010). Merleau-Ponty: A Guide for the Perplexed. Continuum International Publishing Group. London.
- Messent, Peter (1990). “Time and Narrative: Faulkner’s The Sound and the Fury”. New Readings of the American Novel. pp. 44-85.
- Ricoeur, Paul (1985 [1984]). Time and Narrative. Vol. 2. translated by Kathleen McLaughlin and David Pellaver. Chicago, London: University of Chicago Press.
- Verrier, Jean (1983). Temporal Structuring in the Novel, Renaissance and Modern Studies. Vol. 27.