بررسی روابط بیناجسمی در مجموعه‌نمایش‌های مُد از توم براون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه تهران

چکیده

جسم، همچون متن، تن، بدن و رسانه، یکی از مادّه‌ها و حایل‌های گفتمانی مهم در هنر اجراست. جسم همواره با مفاهیم بدن و تن خلط شده، درصورتی که کارکرد هریک در اجرا و روایت متمایز از دیگری است. جسمْ آن ابژۀ دارای هویت در صحنه است که از اعماق فرهنگ‌ها، تاریخ، روایت‌ها، بافت‌ها و خاطرۀ فردی/ جمعی دست به معناسازی می‌زند. اجراهای نمایش مُد، اغلب با رویکردهای ساده‌ای در اجرا و روایت همراه بوده‌ است؛ اما توم براون، طراح ارشد امریکاییِ نشانِ شانل، مرز مادّه‌های گفتمانی و نحوۀ ارتباط آن‌ها در اجرا و روایت را برهم می‌زند. در اجراهای او، اجسام وضعیت‌های گفتمانی مختلفی را، چه روی صحنه و چه در وجه روایی، به‌وجود می‌آورند که هدف ما بررسی آن‌ها در سطوح تجلی صحنه‌ای است. در اجراهای او، جسم چگونه از فضا و مکان اجرای مُد، تصویر متفاوتی ارائه می‌کند؟ به‌نظر می‌رسد جسم، به‌مثابۀ حایلی گفتمانی، با دو ویژگی بی‌واسطه­گری و قلمروزدایی از قاعدۀ روایت، می­تواند ارتباط فیزیکی خود در موقعیت یا مکان را قطع کند. اجسام در چه وضعیت گفتمانی بیناجسمی‌ای در اجرای نمایش مُد، لباس‌های حاضرآماده را دچار دگردیسی می‌کنند؟ به‌نظر می‌رسد اجسام با تشکیل جسمِ مرکب در وضعیت گفتمانی چندجسمی می‌توانند لباس‌های حاضرآماده یا برش‌خورده را که روایتی از سری‌دوزی هستند، وارد نوعی پوستۀ جدید کنند.
 

کلیدواژه‌ها


- داورپناه، ابوسعید، علوی، سیدحمیدرضا و عباسعلی رستمی‌نسب (1390). «جسم، روح و نفس از دیدگاه امام‌ محمد غزالی و توماس آکویناس». ادیان و عرفان. س۴۴. ش۱. صص۹۳- ۹۴.
- رحیمی جعفری، مجید (1397). «تحلیل کارکرد بینارسانه­ای و بیناجسمی در گفتمان نمایشی: رویکرد نشانه ـ معناشناختی». پایان‌نامۀ دکتری. دانشگاه تهران.
- سجودی، فرزان (1387). نشانه‌شناسی کاربردی (ویرایش دوم). تهران: علم.
- شعیری، حمیدرضا (1385). تجزیه و تحلیل نشانه ـ معناشناختی گفتمان. چ۱. تهران: سمت.
- ـــــــــــــــــ (1394). «نشانه ـ معناشناسی حایل‌های گفتمانی».  فرهنگ امروز.
- غزالی، محمدبن محمد (1361). کیمیای سعادت. ج۱. تهران: طلوع.
- فلسفۀ تعلیم و تربیت (۱۳۷۲). دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، با همکاری علی‌محمد کاردان و دیگران. تهران: سمت.
- فورتیر، مارک (1388). نظریه در تئاتر. ترجمة فرزان سجودی و نریمان افشاری. تهران: سورۀ مهر.
- گرمس، آلژیرداس ژولین (1389). نقصان معنا. ترجمۀ حمیدرضا شعیری. تهران: علم.
- لینچ، کوین (1395). سیمای شهر. ترجمۀ منوچهر مزینی. چ۲۲. تهران: دانشگاه تهران.
- مطهری، مرتضی (1383). مجموعه‌آثار. ج5 (شرح منظومه). چ۷. تهران: صدرا.
- معین، محمد (1375). فرهنگ فارسی (متوسط). ج۱. چ۱۰. تهران: امیرکبیر.
- ویلسون، جی. رابرت (1374). «بنیادگذاران تئاتر نوین: گفت‌وگو با آنتونن آرتو». ترجمۀ هوشنگ آزادی­ور. فصلنامۀ هنر. ش24. صص۵۳۱- ۵۳۸.
- Brocca, Chantal (2017). “The History of Runway Fashion: From Salons to Superstars”. in Eluxe Magazine. Issue 11. The Spring Summer Fashion Issue. London. pp 80-83.
- Evans, Caroline (2013). The Mechanical Smile: Modernism and the First Fashion Shows in France and America, 1900-1929. London: Yale University Press.
- Fortini, Amanda (2006). “How the Runway Took Off: A brief history of the fashion show”. in slate.com.
- Paolucci, Claudio (2011). Quelques réflexions sur les énoncés: textes, pratiques et cultures.Nouveaux Actes Sémiotiques [en ligne]. Recherches sémiotiques.Disponible sur:
http://revues.unilim.fr/nas/document.php?id=3513 (consulté le 29/09/2011)