تحلیل محتوایی فیلم دوازده مرد خشمگین و نسبت آن با آموزش فلسفه ی زبانی تاریخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ فکری و فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورۀ اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

3 دکترای تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

با پیشرفت و اشاعۀ فناوری‌های آموزشی، غالب شاخه‌های علوم نظری و عملی برای آموزش و انتقال مفاهیم خویش از این ابزارها بهره می‌جویند. تاریخ‌پژوهان نیز برای آموزش تاریخ عینی و نظری به استفاده از فناوری‌های آموزشی (فیلم‌های تاریخی) مبادرت کرده‌اند. یکی از این فیلم‌ها که در نسبت با آموزش فلسفۀ زبانی تاریخ قرار می‌گیرد، دوازده مرد خشمگین است. در این پژوهش، برپایۀ روش تفسیری، فیلم دوازده مرد خشمگین در نسبت با آموزش فلسفۀ زبانی تاریخ بررسی شده است. هدف اصلی پژوهش این است که مفاهیم اصلی و پایه‌ای فلسفۀ تاریخ را برای امر آموزش قابل فهم کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان نزاع گفتمانی بین پوزیتیویست‌ها و تفسیرگراها، به‌عبارتی عین‌گراها و ذهن‌گراها، را برپایۀ محتوای این فیلم آموزش داد که درنتیجۀ آن مفاهیمی همچون ذهن، عینیت، ارزش، درک را در تکوین آموزش فهم‌پذیرتر کرد و به این مهم نیز واقف شد که روایت‌های تاریخی نیز درنتیجۀ فاصلۀ زمانی بین راوی و امرهای واقع با تشکیک مواجه خواهند بود. واژه‌های کلیدی: فناوری آموزشی، دوازده مرد خشمگین، فلسفۀ زبانی تاریخ، تبیین و فهم، عینیت و ارزش.

کلیدواژه‌ها


اتکینسون، آر. اف. (1377). «فلسفۀ تاریخ، نگاهی به دیدگاه‌های رایج در فلسفۀ معاصر تاریخ». ترجمۀ حسینعلی نوذری. مجلۀ تاریخ معاصر. س 2. ش 7. صص 85ـ122. ## احمدی، بابک (1387). رسالۀ تاریخ. تهران: نشر مرکز. ## ادواردز، پل (1375). فلسفۀ تاریخ. ترجمۀ بهزاد سالکی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ## استنفورد، مایکل (1386). درآمدی بر تاریخ‌پژوهی. ترجمۀ مسعود صادقی. تهران: سمت. ## آبرامز، فیلیپ (1395). جامعه‌شناسی تاریخی. ترجمۀ منصوره لولاآور و غلامرضا جمشیدیها. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ## آلتسون، ویلیام پ. (1380). فلسفۀ زبان. ترجمۀ نادر جهانگیری. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. ## بشلر، ژان (1370). ایدئولوژی چیست؟. ترجمۀ علی اسدی. تهران: شرکت سهامی انتشار. ## بلیکی، نورمن (1395). پارادایم‌های تحقیق در علوم انسانی. ترجمۀ محمدتقی ایمان و دیگران. قم: حوزه و دانشگاه. ## پمپا، لئون (1377). «چهارچوب‌های اساسی فلسفۀ تاریخ». ترجمۀ حسینعلی نوذری. مجلۀ تاریخ معاصر ایران. س 2. ش 8. صص 90ـ136. ## ثواقب، جهانبخش (1385). روش تحقیق با تأکید بر تاریخ. شیراز: نوید شیراز. ## الجابری، محمدعابد (1389). نقد عقل عربی. ترجمۀ سید محمد آل‌مهدی. تهران: نسل آفتاب. ## جنکینز، کیت (1387). بازاندیشی تاریخ. ترجمۀ حسینعلی نوذری. تهران: آگه. ## حسنی، سید حمیدرضا (1385). «مناسبات بین فهم و تبیین در علوم انسانی و علوم طبیعی». نشریۀ حوزه و دانشگاه. س 12. ش 47. صص 94ـ114. ## حضرتی، حسن (1393). روش پژوهش در تاریخ‌شناسی. تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی. ## خضر، عبدالعلیم عبدالرحمن (1389). مسلمانان و نگارش تاریخ. ترجمۀ صادق عبادی. تهران: سمت.## دری، ویلیام اچ. (1382). «عینیت و ارزش در تاریخ». ترجمۀ مسعود صادقی‌علی‌آبادی. پژوهشنامۀ متین، ش 1. صص 165ـ178. ## دری، ویلیام اچ. (1383). «تبیین و فهم در تاریخ». ترجمۀ مسعود صادقی‌علی‌آبادی. پژوهشنامۀ متین. ش 5. صص95ـ232. ## دیلتای، ویلهلم (1392). به فهم درآوردن جهان انسانی. ترجمۀ منوچهر صانعی‌دره‌بیدی. تهران: ققنوس.## راین، آلن (1367). فلسفۀ علوم اجتماعی. ترجمۀ عبدالکریم سروش. تهران: علمی و فرهنگی. ## ساروخانی، باقر (1388). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی (اصول و مبانی). ج 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ## فوکو، میشل (1392). دیرینه‌شناسی دانش. ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.## قاسم‌زاده، سید علی و فضل‌الله خدادادی (1396). «عناصر ساختاری و معیارهای بازشناسی بی‌اعتباری راوی در روایتگری». دوفصلنامۀ روایت‌شناسی. س 1. ش 1. صص 147ـ173. ## کاسیرر، ارنست و روژه گارودی (1386). زبان، فلسفه. ترجمۀ مرداد رهسپار و بزرگ نادرزاد. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ## کالینگوود، ار. جی. (1390). اصول تاریخ. ترجمۀ عبدالرضا سالاربهزادی. تهران: نشر نی. ## گادامر، گئورک (1395). هرمنوتیک، زبان، هنر (شش جستار هرمنوتیکی). ترجمۀ عبدالله امینی. آبادان: پرسش. ## گودمن، نلسون (1379). «شرطی‌های خلاف واقع». ترجمۀ رضا گندمی نصرآبادی. مجلۀ نامۀ مفید. ش 24. صص 81ـ89. ## مانزلو، آلن (1394). واساخت تاریخ. ترجمۀ مجید مرادی‌سده. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام. محمدپور، احمد (1396). تاریخ به روایت فلسفه. تهران: لوگوس. ## مکالا، سی. بین (1387). بنیادهای علم تاریخ (چیستی و اعتبار شناخت تاریخی). ترجمۀ احمد گل‌محمدی. تهران: نشر نی. ## نجومیان، امیرعلی (1385). «تاریخ، زبان و روایت». پژوهشنامۀ علوم انسانی. ش 52. صص 305ـ318. نوذری، حسینعلی (1379). فلسفۀ تاریخ (روش‌شناسی و تاریخنگاری). تهران: طرح نو. ## نیچه و دیگران (1379). هرمنوتیک مدرن. ترجمۀ بابک احمدی و دیگران. تهران: نشر مرکز. ## Abrams, P. (2015). Historical sociology (translated into Farsi by Mansoureh Lolavar and Gholamreza Jamshidiha). Tehran: University of Tehran. ## Ahmadi, B. (2008). Treatise on history (in Farsi). Tehran: Centeral publication## Al-Jabri, M. A. (2010). Critique of Arabic reason (translated into Farsi by Seyyed Mohammad Al-Mahdi). Tehran: Sun Generation. ## Altson, W. P. (2001). Philosophy of language (translation into Farsi by Jahangiri). Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad. ## Atkinson, R. F. (1998). Philosophy of history: methodology and historicism (translated into Farsi by Hossein Ali Nozari). Tehran: Tarhe Now. ## Bessler, J. (1991). What is ideology? (translated into Farsi by Ali Asadi). Tehran: Anteshar Co. ## Blake, N. (2016). Research paradigms in humanities (translated into Farsi by Mohammad Taghi Iman and others). Qom: Seminary and University. ## Cassirer, E., & Garaudy, R. (2007). Language, philosophy (translated into Farsi by Mordad Rahsapar and Bozorg Naderzad). Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. ## Collingwood, R. G. (2011). Principles of history (translated into Farsi by Abdolreza Salar Behzadi). Tehran: Ney## Dari, W. H. (2004). Explanation and understanding in history (translated into Farsi by Masoud Sadeghi Aliabadi). Matin Research Journal, 5, 95-232. ## Dilthey, W. (2013). Understanding the human world (translated into Farsi by Manouchehr Sanei Darreh Bidi). Tehran: Phoenix. ## Dory, W. H. (2003). Objectivity and value in history (translated into Farsi by Masoud Sadeghi Aliabadi). Matin Research Journal, 13, 165-178. ## Edwards, P. (1996). Philosophy of history (translated into Farsi by Behzad Saleki), Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies. ## Foucault, M. (2013). Paleontology of knowledge (translated into Farsi by Niko Sarkhosh and Afshin Jahandideh). Tehran: Ney. ## Gadamer, G. (2016). Hermeneutics, language, art (six hermeneutic essays). (translated into Farsi by Abdullah Amini). Abadan: Question publication. ## Goodman, N. (2000). False conditions (translated into Farsi by Reza Gandami Nasrabadi). Useful Magazine, 24, 81-89. ## Hassani, S. H. R. (2006). Relationships between understanding and explanation in the humanities and natural sciences. Journal of the Seminary and the University, 12(47), 114-94. ## Hazrati, H. (2014). Research method in historiography (in Farsi). Tehran: Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Institute. ## Jenkins, K. (2008). Rethinking history (translated into Farsi by Hossein Ali Nozari). Tehran: Ad. ## Khidr, A. A. (2010). Muslims and the writing of history (translated into Farsi by Sadegh Ebadi). Tehran: Samt. ## Makala, C. B. (2008). Foundations of history (What and the validity of historical cognition) (translated into Farsi by Ahmad Golmohammadi). Tehran: Ney. ## Manzlow, A (2015). Reconstruction of history (translated into Farsi by Majid Moradi Sedeh). Tehran: Islamic History Research Institute. ## Mohammadpour, A. (2017). History according to philosophy (in Farsi). Tehran: Logos. ## Nietzsche, F., et al. (2000). Modern hermeneutics (translated into Farsi by Babak Ahmadi and others). Tehran. Centeral Publication. ## Nojomian, A. A. (2006). History, language and narration. Journal of Humanities, 52(4), 305-318. ## Nozari, H. A. (2000). Philosophy of history (methodology and historiography) (in Farsi). Tehran: New design publication. ## Pampa, L. (1998). Basic frameworks of the philosophy of history (translated into Farsi by Hossein Ali Nozari). Journal of Contemporary Iranian History, 2(8), 90-136. ## Qasemzadeh, S. A., & Khodadadi, F. (2017). Structural elements and criteria for recognizing the narrator's invalidity in narration. Quarterly Journal of Narratology, 1(1), 147-173. ## Rhine, A. (1988). Philosophy of social sciences (translated into Farsi by Abdul Karim Soroush). Tehran: Scientific and Cultural Publication. ## Sarukhani, B. (2009). Research methods in social sciences (principles and foundations). Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies. ## Sawaqib, J. (2006). Research method with emphasis on history. Shiraz: Navid Shiraz. ## Stanford, M. (2007). An introduction to historical studies (translated into Farsi by Massoud Sadeghi). Tehran: Samt publication.##