تقدّس و هویّت‌یافتگی شخصیت در سایۀ طبیعت (پیوند شخصیت و طبیعت در رمان سوران سرد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

سوران سرد یکی از رمان‏های حوزۀ دفاع مقدس است که یکی از شخصیت‏های اصلی آن، سینا، برپایۀ تعامل و پیوند او با طبیعت پردازش شده است؛ به‌گونه‏ای که بدون درنظر گرفتن طبیعت، نمی‏توان شخصیتی مانند سینا را در عالَم واقع تصور کرد. این پژوهش به‌شیوۀ تحلیل محتوا درپی نشان دادن شیوه‏های پیوند شخصیت با طبیعت در رمان مذکور است. به عبارت دیگر، در این پژوهش به شخصیت‏پردازی در این رمان با تکیه بر نقد بوم‏گرا پرداخته شده است تا نشان دهد که طبیعت تا چه حدی در روایت و هویت‌بخشی به شخصیت‏های آن نقش ایفا می‌کند. براساس نتایج پژوهش، پیوند و ارتباط سینا با طبیعت باعث تعالی و به‌بیانی تقدس شخصیت او شده است. او طبیعت را درونی کرده است، زبان طبیعت را می‏فهمد و با عناصر و اجزای طبیعت از آبشار و کوه و حتی درنده‏ترین حیوانات ارتباط برقرار می‏کند. برای او رخدادهای طبیعت معنادار است و دایرۀ دلالتی خاص خود را دارد. او بر ترس‏های محیط‌زیست در سایۀ فهم طبیعت غلبه می‏کند و طبیعت برای او در مقام هستی تنزل‌یافته نیست، بلکه زبان خاص خود را دارد. در نظر او، پیوند برقرار کردن با طبیعت عامل تفوق و برتری و درک نکردن آن عامل نابودی و مرگ است. درنهایت می‌‌توان گفت هستی سینا با طبیعت پیوند خورده و در سایۀ طبیعت هویت و تقدس یافته است. 

کلیدواژه‌ها


آل‌سید، موناسادات و آیدین کیخایی (1399). «روایت درخت گلابی؛ ترجمان امکان و امید». نشریۀ ادبیات پارسی معاصر. ش 28. صص 21ـ39. ## استیبی، آرن (1395). زبان‏شناسی زیست‌محیطی. گروه مترجمان به سرپرستی فردوس آقاگل‏زاده. تهران: نشر نویسۀ پارسی.##افهمی، جواد (1392). سوران سرد. تهران: نشر سورۀ مهر.##پارساپور، زهرا (1392). نقد بوم‏گرا. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.## پارساپور، زهرا (1395). ادبیات سبز (مجموعه‌مقالات در نقد بوم‏گرایانۀ ادبیات فارسی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##پارساپور، زهرا، ربابه قلی‏پور و دیگران (1396). «خوانش اکوفمینیستی رمان اندوه جنگ با تکیه بر رابطۀ فرهنگی و نمادین». پژوهشنامۀ زنان (ویژه‏نامه). د 8. صص 1ـ21. ## پرتوی، پروین (1394). پدیدارشناسی مکان. تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.##پورقریب، بهزاد (1397). «نقد فمنیستی بوم‏گرایی رمان جای خالی سلوچ». نشریۀ ادبیات پارسی معاصر. ش 25. صص 17ـ34. ##جمعی از مؤلفان (1392). دربارۀ نقد بوم‏گرا. گردآوری، مقدمه و ویرایش دکتر زهرا پارساپور. مترجمان: عبدالله نوروزی و حسین فتحعلی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##دارتیک، آندره (1376). پدیدارشناسی چیست؟. ترجمۀ دکتر محمود نوالی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‏ها.##شعیری، حمیدرضا و فاطمه سیدابراهیمی (1398). «نشانه‌بوم‌زیست ادبی: نظریه و روش». فصلنامۀ نقد ادبی. ش 46. صص 91ـ126. ## نیازی، نوذر (1399). «بررسی ساختارشکنانۀ فرهنگ و طبیعت: نقدی بوم‏گرایانه بر چند سروده از سهراب سپهری». نشریۀ ادبیات پارسی معاصر. ش 28. صص 401ـ422. ## ویلسون، ادوارد (1397). در جست‌وجوی طبیعت؛ غریزۀ زیست‏گرایی. ترجمۀ کاوه فیض‏اللهی. تهران: نشر نو.##A Group of Authors. (2014). About ecological critique (in Farsi). Compiled, Introduced and Edited by Dr. Zahra Parsapoor. Translators: Abdullah Norouzi and Hossein Fath Ali. Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.## Afhami, J. (2014). Soorane sard (in Farsi). Tehran: Sooreye mehr publication.##Alleseyyed, M., & Keykhaii, A. (2021). “The story of the pear tree; Interpreter of possibility and hope” (in Farsi). Journal of Contemporary Persian Literature. No. 28. pp. 39-21. ##Dartic, A. (1998). What is phenomenology? (in Farsi). Mahmoud Navali (Tr.). Tehran: Organization for the study and compilation of humanities books in universities.##Esteiby, A. (2017). Environmental linguistics (in Farsi). A group of translators led by Ferdows Aghagolzadeh. Tehran: Nevise parsi publication.##Haloosi, P. (2020). “Holy punishment; Ecological analysis of the novel The Last Journey of Zaratusht” (in Farsi). Journal of Contemporary Persian Literature. No. 27. pp. 123-111. ##Niyaazi, N. (2021). “A Deconstructive Study of Culture and Nature: An Ecological Critique of Some Poems by Sohrab Sepehri” (in Farsi). Journal of Contemporary Persian Literature. No. 28. pp. 422-401. ##Parsapoor, Z., Gholipoor, Z., & Associates. (2018). “An ecofeminist reading of the novel The Sorrow of War, based on a cultural and symbolic relationship” (in Farsi). Journal of Women, Vol. 8. Special Issue. pp. 21-1. ##Parsapoor, Z. (2014). Ecological Criticism (in Farsi). Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies. ##Parsapoor, Z. (2017). Green literature (in Farsi). Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.##Partavi, P. (2016). Phenomenology of place (in Farsi). Tehran: Institute for composing, translating and publishing text works of art.##Poorgharib, B. (2019). “Feminist critique of the novel The Vacancy of Salouch” (in Farsi). Journal of Contemporary Persian Literature. No. 25. pp. 34-17.##Shairi, H., & Seyyed Ebrahimi, F. (2020). “Biodiversity Ecological Signs: Theory and Method” (in Farsi). Journal of Literary Criticism. No. 46. pp. 126-91.##Vilson, E. (2019). In search of nature; Bio instinct (in Farsi). Kaveh Feizollahi (Tr.). Tehran: New Publishing.