بررسی ساختارهای روایی فیلم نامه جدایی نادر از سیمین:از تخریب تا ترمیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

3 استاد، گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

روایت‌شناسی از فنونی است که در قالب ساختارهای روایی به‌شکل‌های مختلف در متون ادبی متجلی می‌شود. در این پژوهش، به تحلیل ساختارهای روایی فیلم‌نامۀ «جدایی نادر از سیمین» (از تخریب تا ترمیم) پرداخته شده است. تفاوت در نحوۀ بصری روایت‌ها در این تحقیق به‌شکل بدیعی مورد توجه قرار گرفته است. با به‌چالش کشیدن قدرتمند، معنادار، پرتنش و نیز پرسش‌برانگیز روایت، نویسندۀ فیلم‌نامه سیر تازه‌ای را رقم می‌زند و به‌آرامی و به‌طور مستمر به القای معانی و حل معما‌ها می‌پردازد. هدف اصلی پژوهش ضمن بررسی ساختارهای روایی در فیلم‌نامۀ «جدایی نادر از سیمین»، تبیین چگونگی هم‌زیستی تخریب و ترمیم و عوامل و ابزار مورد استفاده در این راستاست. سؤال تحقیق هم این است که چگونه در ساختار روایی فیلم‌نامۀ «جدایی نادر از سیمین» تخریب و ترمیم هم‌زیستی دارند و یکدیگر را پوشش می‌دهند. فرضیۀ مقاله این است که عنصر تخریب و ترمیم در تقابل با هم قرار ندارند و همدیگر را نفی نمی‌کنند؛ بلکه رابطۀ دوجانبه دارند و در مسیر پیشرفت روایت، لازم و ملزوم‌اند.

کلیدواژه‌ها


ال گورین، ویلفرد (1391). تحلیل نقد. ترجمۀ حسینی صالح. تهران: نیلوفر. ##احسانی، زهرا (1399). «تحلیل نظام روایی محافظه‌کاری و خطرپذیری: نظریة گفتمان خیزابی مطالعة موردی روایت همنوایی شبانة ارکستر چوب‌ها اثر رضا قاسمی». دوفصلنامۀ روایت‌شناسی. ش7. ص 3. ##استروس، لوی (1392). اندیشه‌های لوی استروس. ترجمۀ نورالدین رحمانیان. تهران: پردیس دانش. ##اسلامی، مازیار (1395). بوطیقای گسست. تهران: نشر چشمه. ##اکو، امبرتو (1395). نظریۀ نشانه‌شناسی. ترجمۀ پیروز ایزدی. تهران: نشر ثالث. ## پناه‌پور، یکتا (1398). «بررسی روایت‌شناسی سکانسی از فیلم اعتراض کیمیایی با رویکرد پیکره‌ای به تحلیل انتقادی استعاره». دوفصلنامۀ روایت‌شناسی. ش 6. ص 102. ##توحیدلو، یگانه و حمیدرضا شعیری (1396). «تحلیل نشانه ـ معنا شناسی دروغ: لغزندگی نظام آیکونیک زبان در قصه‌های عامه». فصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه. ش 12. ص 275. ##چندلر، دانیل (1394). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمة مهدی پارسا. تهران: سورة مهر. ##حسین‌پور، سرکاریزی (1398). «تحلیل ساختار روایی و کنش گفتمان رمان سمفونی مردگان برپایۀ نظریۀ نشانه ـ معناشناسی گریماس». دوفصلنامۀ روایت‌شناسی. ش 6. ص 63. ##رضایی‌اصفهانی، محمدعلی (1383). سبکی نوین در تفسیر روایی. تهران: مقاله. ##ژنت، ژرار (1387). نقد زبان‌شناختی. ترجمۀ الله‌شکر اسداللهی تجرق، بهمن نامورمطلق. تهران: سخن. ##سجودی، فرزان (1384). نشانه‌شناسی و ادبیات. تهران: فرهنگ کاوش. ##شعیری، حمیدرضا (1381). مبانی معناشناسی نوین. تهران: سمت. ##شعیری، حمیدرضا (1392). تجزیه و تحلیل گفتمان. تهران: سمت. ##شعیری، حمیدرضا (1396). تجزیه و تحلیل نشانه ـ معناشناسی گفتمان. تهران: سمت. ##ضیمران، محمد (1392). گذار از جهان اسطوره به فلسفه. تهران: هرمس. ##عباسی، علی (1381). گونه‌های روایی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. ##عباسی، علی (1393). روایت‌شناسی کاربردی.تهران: دانشگاه شهید بهشتی. ## عظیمی، شاپور (1391). معناسازی. تهران: فرهنگستان تهران.## عقیقی، سعید (1396). رازهای جدایی. تهران: روزنه. ##فرهادی، اصغر (1392). هفت فیلم‌نامه. تهران: نشر چشمه. ## فوستر، ادوارد مورگان (1927). جنبه‌های رمان. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: نگاه. ## گرمس، آلبر ژیراس ژولین (1398). نقصان معنا. ترجمۀ حمیدرضا شعیری. تهران: خاموش. ##لوته، یاکوب (1386). زمان روایی در فیلم. ترجمۀ علی عامری مهابادی. تهران: فارابی. ## محدثی‌کیلوایی، حسین و دریا فلسفی (1394). «تحلیل جامعه‌شناختی از آمادگی برای دروغ‌گویی.» ویژه‌نامۀ پژوهشنامۀ زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. س 2. ش 1. ص 135. ##مهین‌خواه، زهرا (1377). راهنمای رویکردهای نقد ادبی. تهران: اطلاعات. ##میرصادقی، جمال (1385). عناصر داستان. تهران: سخن. ## میهن‌دوست، اسماعیل (1398). رودررو با اصغر فرهادی. تهران: چترنگ. ##Abbasi, A. (2002). Narrative types (in Farsi). Tehran: Shahid Beheshti University. ##Abbasi, A. (2014). Applied narratology (in Farsi). Tehran: Shahid Beheshti University. ##Aghighi, S. (2017). Secrets of separation (in Farsi). Tehran: Rozaneh. ##Azimi, S. (2012). Meaning (in Farsi). Tehran: Tehran Academy. ##Chandler, D. (2015). Fundamentals of Semiotics. Translated by Mehdi Parsa (in Farsi). Tehran: Surah Mehr. ##Eco, U. (2015). Theory of semiotics (in Farsi). Translated by Pirooz Izadi. Tehran: Sales. ##Ehsani, Z. (2020). "Analysis of the narrative system of conservatism and risk-taking: Khizabi discourse theory A case study of the narrative of the night's orchestra by Reza Ghasemi" (in Farsi). Bi-Quarterly Journal of Narratology. No. 7. p. 3##El Gorin, W. (2012). Critical Analysis (in Farsi). Translated by Hosseini Saleh. Tehran: Niloufar. ##Farhad, A. (2013). Seven screenplays (in Farsi). Tehran: Cheshmeh. ##Foster, E. M. (1927). Aspects of the novel (in Farsi). Translated by Ebrahim Younesi. Tehran: Negah. ##Greimas, A. (2019). Lack of meaning (in Farsi). Translated by Hamid Reza Shaeiri. Tehran: Khamoosh. ##Genette, G. (2008). Linguistic criticism (in Farsi). Translated by Allah Shokr Asadollahi Tajrgh & Bahman Namvar Motlagh. Tehran: Sokhan. Hosseinpour, S. (2019). "Analysis of narrative structure and discourse action of the dead symphony based on the theory of signs - Grimas semantics" (in Farsi). Bi-Quarterly Journal of Narrative Studies, No. 6. p. 77. ##Islami, M. (2016). Poitika gast (in Farsi). Tehran: Cheshmeh. ##Lotte, Y. (2007). Narration time in the film (in Farsi). Translated by Ali Ameri Mahabadi. Tehran: Farabi. ##Mahinkhah, Z. (1988). A Guide to literary criticism approaches (in Farsi). Tehran: Information. ##Mihandoost, I. (2019). Face to face with Asghar Farhadi (in Farsi). Tehran: Chatrang. ##Mir Sadeghi, J. (2006). Story elements (in Farsi). Tehran: Sokhan Publications. ##Mohaddesi Kilavaei, H., & Falsafi, D. (2015). "Philosophical Sea Sociological Analysis of the Readiness for Lying" (in Farsi). Special Issue of the Journal of Women, Institute of Humanities and Cultural Studies. Vol. 2. No. 1. p. 135. ##Panahpour, Y. (2019). "Study of sequential narratology from the film of chemical protest with a sculptural approach to critical analysis of metaphor" (in Farsi). Bi-Quarterly Journal of Narratology. No. 6. p. 102##Rezaei, M. A. (2004). A new style in narrative interpretation (in Farsi). Tehran: Article. ##Shaeiri, H. R. (2002). Fundamentals of modern semantic (in Farsi). Tehran: Samt. ##Shaeiri, H. R (2013). Discourse analysis (in Farsi). Tehran: Samt. ##Shaeiri, H. R (2017). Analysis of signs - semantics of discourse (in Farsi). Tehran: Samt. ##Sojudi, F. (2005). Semiotics and literature (in Farsi). Tehran: Farhang Kavosh. ##Strauss, L. (2013). Levi Strauss Thoughts (in Farsi). Translated by Noureddin Rahmanian. Tehran: Pardis Danesh. ##Tohidlou, Y., & Shaeiri, H. R. (2017). "Sign Analysis - False Semantics: Slippery Iconic Language System in Folk Tales"(in Farsi). Quarterly Journal of Popular Culture and Literature. No. 12. p. 275.##Zimran, M . (2013). Transition from the world of myth to philosophy (in Farsi). Tehran: Hermes. ##