بررسی سیر تحول فرایند نوستالژی در روایتهای کتاب بخوانیم مقطع ابتدایی ایران (مطالعه موردی روایتهای کتاب درسی کلاس چهارم و پنجم)رویکرد نشانه معناشناسی گفتمانی- فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، رشتۀ زبان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‏های خارجی، دانشگاه آزاد تهران شمال، عضو علمی دانشگاه پیام ‌نور، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه زبان‌شناسی همگانی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‏های خارجی، دانشگاه پیام‌ نور، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه زبان‌شناسی، پژوهشکدۀ سازمان سمت، تهران، ایران

چکیده

تحلیل محتوایی کتب درسی، با رویکرد الگوی نشانه معناشناسی گفتمان، روشی مناسب برای درک چگونگی انتخاب و استفاده داستان‌ها و روایت‌ها در هر مقطع تحصیلی جهت آشنایی کودکان با نظام‌های گفتمانی در زندگی می‌باشد. در پژوهش حاضر، استفاده از مدل پل ریکور، در تحلیل هویت روایی داستان‌های کتب بخوانیم مقطع چهارم و پنجم ابتدایی ایران در سال 98-99 و تبیین انواع نظام‌های گفتمانی است به طوری که از بین داستان‌های کتاب مقطع چهارم و پنجم دبستان، 2 داستان از هر دو مقطع به شیوه‌ی نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند. روش تحقیق در پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. سؤالات اصلی پژوهش حاضر عبارتند از: 1- فرآیند عاطفی در داستانها،‌ تابع کدام کارکردها و ویژگی‌های نشانه معناشناختی گفتمان است؟ 2- اثرگذاری عاطفی و اخلاقی و همچنین باور به دیگری چگونه شکل گرفته است؟ در این داستان‌‌ها هویت فردی می باشد که با توجه به حفظ هویت ملی، ارزش‌ها و وطن‌پرستی، براساس نظام‌های گفتمانی نویسنده شخصیت داستان‌ها را به سمت شورش نوع‌دوستی، وطن‌پرستی و هویت فردی هدایت می‌کند. با توجه به حفظ هویت ملی فرهنگ خود در خود می‌ماند و به دیگری دیگرفرهنگی تبدیل نمی‌شود. فرآیند نوستالژی در این داستان طی دو مرحله از بحران تنشی به سمت نظام زیبایی‌شناختی در تغییر است. هدف اصلی ‌این پژوهش، بررسی تطبیقی داستانهای کتب درسی براساس نوستالژی، به منظورآموزش حس وطن‌دوستی، تقویت خودباوری و هویت ملی در کودکان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

دو فصلنامه روایت شناسی
دوره 7، شماره 13
فروردین 1402
صفحه 411-377

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 02 شهریور 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 27 شهریور 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار