بررسی روایی زندان (چشم) سراسربین در فیلم سینمایی آفساید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران

10.22034/jlc.2022.336230.1461

چکیده

زندان یا چشم سراسربین فوکو شکلی جدید از روال انضباطی را در سوژه ها بازنمایی می کند که سوژه نوعی رفتار انضباطی را در خود نهادینه می کند.طراحی زندان سراسربین به گونه ای است که سوژه همواره خود را مورد رصد می داند و به ایفای نقش انقیادگرو منقاد به صورت همزمان می پردازد.معماری استادیوم های ورزشی به گونه ای است که با قدم گذاشتن به درون آنها بی درنگ به یاد سازه ی سراسربین می افتیم که چگونه تماشاچیان در زیر نگاه های جستجوگر ماموران حفظ امنیت و انضباط نشسته اند. این ماموران نقش چشمان سراسربین سوژه یا سوژه هایی را دارند که بر صندلی حفظ نظم تکیه زده اند و بنابر ضابطه ی اصلی زندان سراسربین از منظر دید پنهان هستند. نگارندگان در جهت استعلای پژوهش،آن را با نظام روایی از دیدگاه شعیری همراه ساخته اند.آنچه در فیلم سینمایی آفساید(2006) ساخته ی جعفر پناهی حاصل شده است،انطباق زندان یا چشم سراسربین و گفتمان کنش محورتجویزی از دیدگاه شعیری است.هر دو نظام درپی حل بحران عدم وجود نظم،کنشی را تجویز می کنند که در نهایت ابژه ی ارزشی نظم در کنش گران نهادینه می شود و گویی کنش گر هم زمان در نقش انقیادگر و منقاد بازی می کند.

کلیدواژه‌ها


ابوت، ا. پ. (1398). سواد روایت. ترجمۀ ر. پورآذر و ن. م. اشرفی. تهران: اطراف.##السیسور، ا. پ. (1383). مروری بر مطالعات نشانه‌شناختی سینما. ترجمۀ ف. ساسانی. تهران: سوره مهر##بارت، ر. (1387). درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها. ترجمۀ م. راغب. تهران: رخداد نو.##چندلر، د. (1387). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمۀ م. پارسا. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی##حری، ا. (1392). جستارهایی در باب نظریه روایت و روایت‌شناسی. تهران: خانه کتاب ایران##خدابخش، م. (1393). بررسی نقش هویت جنسی در شکل‌گیری گفتمان در دو فیلم آفساید و زندان زنان از منظر تحلیل گفتمان انتقادی و نظریۀ جذب و طرد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد تاکستان##سجودی، ف. (1390). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: علم##شعیری، ح.ر. (1395). نشانه - معناشناسی ادبیات: نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی. تهران: مرکز نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس##صافی پیرلوچه، ح. (1388). داستان از این قرار بود. تهران: رخداد نو.##عباسی، ع. (1393). روایت‌شناسی کاربردی: تحلیل زبان‌شناختی روایت (تحلیل کاربردی بر موقعیت های روایی، عنصر پی‌رنگ، و نحو روایی در روایت‌ها). تهران: دانشگاه شهید بهشتی##فرکلاف، ن. (1389). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمۀ گروه مترجمان: ف شایسته پیران، ش. ع. بهرام پور، ر. ذوقدار مقدم، ر. کریمیان، پ. ایزدی، م. ج غلامرضا کاشی و م. نیستانی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دفتر مطالعات و توسعه ی رسانه ها.##فوکو، م. (1391). اراده به دانستن. ترجمۀ ن. سرخوش و ا. جهاندیده. تهران: نشرنی.##فوکو، م. (1392). مراقبت و تنبیه. ترجمۀ ن. سرخوش و ا. جهاندیده. تهران: نشرنی.##میلز، س. (1388). گفتمان. ترجمۀ ف. محمدی. زنجان: هزاره سوم.##میلز، س. (1392). میشل فوکو. ترجمۀ د. نوری. تهران: نشر مرکز.##لوته، ی. (1386). مقدمه ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه ا. نیک فرجام. تهران: مینوی خرد##یورگنسن. م، ل. فیلیپس. (1391). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ ه. جلالی. تهران: نشرنی.##Abbott, H.P. (2019). Narrative Literacy. Tr. R.Poor Azar and N.M Ashrafi. Tehran: Atraf##Abbasi, A. (2014). Applied narratology: Analysis of narrative language (applicative analysis of narrative situations, back ground elements and narrative syntax in narrative. Tehran: Shahid Beheshti University##Barthes, R. (2008). An introduction to the structural analysis of narratives. Tr. M. Ragheb. Tehran: Rokhdad e Nou##Chandler, D. (2008). Basics of Semiotics. Tr. M. Parsa. Tehran: Publications of the Islamic Culture and Art Research Institute##Elsaesser, Th. (2008). A over view of Semiotic studies of Cinema. Tr. F. Sasani. Tehran: Soor e Mehr##Fairclough, N. (2009). Critical Discourse analysis. Tr. F. Shayeste Piran, Sh. A. Bahrampour, R. Zoghdar Moghaddam, R. Karimian, P. Izadi, M.J. Gholam Kashani and M. Neyestani. Tehran: Ministry of Islamic Culture and Guidance office of mediastudies and development##Foucault, M. (1995). Discipline & Punish the Birth of the Prison.Vintage Books a Divisin of Random House Inc. New York.##Focault, M. (2012). The desire to know. Tr. N. Sarkhosh and A. Jahandide. Tehran: Nashr e Ney##Focault, M. (2013). Discipline & Punish the Birth of the Prison. Tr. N. Sarkhosh and A. Jahandide. Tehran: Nashre Ney.##Horri, A. (2013). Essay on Narrative theory and Narratology. Tehran: The Book House of Iran##Jorgensen, M., & Phillips. L. (2012). Discourse analysis as the theory and method.Tr. H. Jalali. Tehran: Nashr e Ney##Khodabakhsh, M. (2014). A survey on the role of gender in discourse formation in two Iranian movies: Offside and Women Prison in the frameworks of CDA and absorption & exclusion theory. Masre thesis, Takestan University##Lothe, J. (2007). An Introduction on Narrative in Fiction and Film. Tr. A. Nikfarjam. Tehran: Minooy e Kherad##Mills, S. (1997). Discourse. Routledge.##Mills, S. (2009). Discourse. Tr. F. Mohammadi. Zanjan: Hezarey e Sevom##Mills, S. (2013). Michel Focault. Tr. D. Nouri. Tehran: Nashr e Markaz##Safi Pirlouche, H. (2009). The story was like this. Tehran: Rokhdad e Nou##Shairi, H.R. (20013). Semiotics of literature: Theoy and Method of Literary Discourse analysis. Tehran: Center of publishing scientific works, Tarbiat Modarres University##Sojoudi, F. (2011). Applied Semiotics. Tehran:Elm##