بررسی روایت غیر طبیعی در داستان‌های کوتاه سوررئالیستی ابوتراب خسروی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22034/jlc.2023.380810.1538

چکیده

اغلب داستان‌های کوتاه ابوتراب خسروی دارای سبک سوررئالیستی هستند و در آن‌ها، رویدادها و دیگر عناصر داستانی از مرزهای رئالیسم متعارف فراتر می‌رود. پژوهش حاضر درصدد است که در پرتو نظریۀ روایت غیر طبیعی پنج داستان کوتاه از مجموعه داستان‌های دیوان سومنات، هاویه و کتاب ویران را بررسی کند. نظریۀ روایت غیر طبیعی به عنوان یکی از شاخه‌های روایت‌شناسیِ پساکلاسیک، انواع روایت‌های غیر و ضدّ محاکاتی را بررسی می‌کند. داستان‌های مورد بحث در این مقاله از طریق عناصر غیر طبیعیِ شخصیت‌های مرده، نیمه‌انسانی نیمه‌حیوانی و فراشخصیت‌ها و فضاهای غیر ‌ثابت، غیر ممکن جغرافیایی و عینیّت‌یافتن خارجی حالات درونی، جهان‌های داستانی غیر طبیعی را به تصویر می‌کشند. مسأله‌ای که مطرح می‌شود این است که این جهان‌ها چگونه شکل می‌گیرند، با چه تمهیداتی سبب باورپذیری خوانندگان می‌شوند و در نهایت درمورد ما و جهان ما چه می‌گویند. به عبارت دیگر هدف از پژوهش حاضر این است که شیوه‌های جهان‌سازیِ غیر طبیعی و راه‌های باورپذیری آن‌ها را در پنج داستان سوررئالیستی از ابوتراب خسروی مورد بحث قرار دهد؛ سپس برای طبیعی‌سازی امر غیر طبیعی از راهبردهای خوانش طبیعی یان آلبر استفاده می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که این داستان‌ها با تمهیداتی مانند استناد به باورهای دینی، کانونی‌سازی درونی و دیالکتیک امر طبیعی و امر غیر طبیعی، سبب باورپذیری خوانندگان می‌شوند و در نهایت خوانش طبیعی آن‌ها نشان می‌دهد که این روایت‌ها دغدغه‌های اساسی زندگیِ انسان معاصر مانند اهمیت کلام و درک آن، ایدۀ مرگ در روابط انسان‌ها در عصر پسامدرن و جبرگرایی فرهنگی و تاریخی را در قالب امور غیر طبیعی به تصویر می‌کشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1402
  • تاریخ دریافت: 20 دی 1401
  • تاریخ بازنگری: 29 اسفند 1401
  • تاریخ پذیرش: 20 فروردین 1402