ساختارشکنی روایت‌گری شخصیت زنان در شاهنامه و متون بازنویسی (مطالعه موردی: آثار بازنویسی شده آتوسا صالحی برای نوجوان)

موسوی, سید کاظم; نجفی بهزادی, سجاد; ایزدی نژاد, احمدرضا

doi:10.22034/jlc.2023.387894.1544

ساختارشکنی روایت‌گری شخصیت زنان در شاهنامه و متون بازنویسی (مطالعه موردی: آثار بازنویسی شده آتوسا صالحی برای نوجوان)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد. شهرکرد. ایران

² زبان وادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علو م انسانی دانشگاه شهرکرد. ایران

³ دانش اموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد. شهرکرد. ایران

10.22034/jlc.2023.387894.1544

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختارشکنانه روایت‌گری شخصیت زنان در شاهنامه و متون بازنویسی شده به روایت آتوسا صالحی است. در بررسی ساختار شکنانه، بازنویس با تغییر مرکز و محوریت ساخت اثر کهن، روایت جدید و تازه‌ای ارائه می‌دهد. در این تحقیق نشان داده می‌شود که چگونه حضور راوی مطلق و همه چیزدان در داستان‌های بازنویسی شده کم رنگ و نوعی تغییر و واسازی در روایت زنان از طریق جابجایی مرکزیت و محور روایت ایجاد شده است. مهم‌ترین مساله برای بررسی ساختار شکنانه، استفاده از تقابل‌های نهفته در متن است؛ تقابل عشق و عاطفه با حماسه و جنگ از برجسته‌ترین تقابل این بازنویسی است. روش تحقیق به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت بررسی اسناد کتابخانه‌ای است. نتایج پژوهش نشان داد که صالحی با روایتی خلاق و با استفاده از تقابل حماسه، جنگ و عشق، روایتگری متفاوتی از زنان شاهنامه و ابعاد تازه‌ای از شخصیت آن‌ها ارائه کرده است. جایی که شخصیت‌هایی چون گردآفرید، منیژه، جریره، شهرناز و... حضور موثر و برجسته‌تری در روایت نسبت به متن اصلی دارند و ویژگی عاطفی و صلح جوی آن‌ها بر روحیه جنگاوری و حماسی‌‌شان غلبه دارد. این بُعد و خوانش جدید متناسب با روحیه و شخصیت مخاطب نوجوان است.

کلیدواژه‌ها