یک استعاره، یک سکانس بررسی روایت‌شناسی سکانسی از فیلم «اعتراض» کیمیایی با رویکرد پیکره‌ای به تحلیل انتقادی استعاره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه سیستان و بلوچستان- زاهدان- ایران

2 استاد دانشگاه سیستان و بلوچستان. گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی. دانشکده ادبیات. زاهدان. سیستان و بلوچستان. ایران

3 گروه زبان انگلیسی- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه مفید قم- قم- ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی روایت­شناسی سکانسی از فیلم «اعتراض» کیمیایی با رویکرد پیکره­ای به تحلیل انتقادی استعاره، به­دنبال دستیابی به شیوة مفهوم­سازی ذهن از موضوعات مهم بینارشته­ای در حوزة زبان‌شناسی و روایت­شناسی شناختی است. در این راستا، استعاره­ها اهمیت بسیاری در انتقال مفاهیم دارند. از طرفی سینما، به­عنوان یکی از ابزارهای مهم ارتباطی، با بهره جستن از استعاره به معناسازی می­پردازد. مقالة حاضر با درنظر گرفتن روابط این مفاهیم و با اتکا به فیلم «اعتراض»، مفهوم‌سازی از طریق استعاره‌ها را تبیین می‌کند. این مقاله با رویکردی که در زبان‌شناسی شناختی به تحلیل استعاره در متون حوزه­هایی مانند سیاست، دین، اقتصاد و مطبوعات می­پردازد، چگونگی فرایند مفهوم­سازی در روایت سینمایی را که تلفیقی از عناصر زبانی و غیرزبانی مانند صدا، موسیقی، حرکت و نور است، نقد و بررسی کرده و با استفاده از روش تحلیلانتقادیاستعاره، ترکیبی از زبان‌شناسی پیکره­ای با تحلیل ­گفتمان  انتقادی و زبان‌شناسی شناختی، به آشکارسازی ایدئولوژی­های مخفی و کارکردهای رتوریکی «اقناع» و «ارزیابی» استعاره­ در روایت فیلم پرداخته ­است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روایت فیلم و سکانس منتخب براساس استعارة غالب «امیرعلی باغبان است» شکل گرفته‌­است. همچنین مشخص شد که این روش به­خوبی می­تواند برای تحلیل، تفسیر و تبیین استعارة زبانی در روایت فیلم به­کار گرفته شود.
 

کلیدواژه‌ها


ـ احمدی، بابک (1372). ساختار و تأویل متن. ج2. چ2. تهران: نشر مرکز.
ـ پراپ، ولادیمیر (1368). ریخت‌شناسی قصه­های پریان. ترجمة فریدون بدره­ای. چ2. تهران: توس.
ـ تولان، مایکل (1386). روایت‌شناسی: درآمدی زبان‌شناختی ـ انتقادی. ترجمة فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. تهران: سمت.
ـ چارتریس‌بلک، جاناتان (1398). تحلیل انتقادی استعاره: رویکردی شناختی ـ پیکره‌ای. ترجمة یکتا پناه‌پور. قم: نشر لوگوس.
ـ طالبی‌نژاد، احمد (1373). ی‍ک ات‍ف‍اق س‍اده: ب‍ررس‍ی ج‍ری‍ان م‍وج ن‍و در س‍ی‍ن‍م‍ای ای‍ران. تهران: مؤس‍سة فرهنگی ه‍ن‍ری ش‍ی‍دا.
ـ عموزاده مهدیرجی، محمد (1383). «نقش زبان در نمود واقعیت­ها». نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. د7. ش190. صص1ـ21.
ـ فقیهیان، نعیمه (1389). بررسی کاربردشناختی برخی اشارات تضمنی در تبلیغات تجاری فارسی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
ـ قوکاسیان، زاون (1378). مجموعه‌مقالات در نقد و معرفی آثار مسعود کیمیایی: از خط قرمز تا فریاد. تهران: نشر دیدار.
ـ کالر، جاناتان (1382). نظریة ادبی. ترجمة فرزانه طاهری. تهران: نشر مرکز.
ـ کامران، افسانه (1386). «نشانه­شناسی تبلیغات شهری در ایران (با تأکید بر بیلبوردهای سطح شهر تهران)». مطالعات فرهنگی و ارتباطات. ش3 (8). صص79ـ113.
ـ شمیسا، سیروس (1383). نقد ادبی. چ4. تهران: فردوس.
­ ـ مظفری ساوجی، مهدی (1389). شناختنامة مسعود کیمیایی. ج1ـ2. تهران: مروارید.
ـ مشهدی، محمدامیر و فاطمه ثواب (1393). «تحلیل ساختار روایتی داستان بهرام و گل‌اندام برپایة نظریه گرماس». نشریة متن‌پژوهشی ادبی. س18. ش61. صص83ـ106.
- Amouzadeh, M. & M. Tavangar (2004). "Decoding Pictorial Metaphor: Ideologies in Persian Commercial Advertising". International Journal of Cultural Studies. 7, 2. pp. 147-174.
- Antsky, P. (2000). Metaphor: A Broadway to Recognize Discourse. Oxford: Oxford University Press.
- Bolinger, D. (1980). Language, the Loaded Weapon. London: Longman Group Limited.
- Dyer, G. (1982). Advertising as Communication. London: Routledge.
- Fauconnier, G. & M. Turner (1998). "Conceptual Integration Networks". Cognitive Science. 22. pp. 133-187.
- Ferud, S. (1910). "The Origin and Development of Psychoanalysis". American Journal of Psychology. 21. pp. 196-218.
- Hughes, G. (1988). Words in Time. Oxford: Basil Blackwell.
- Koller, V. (2003). "Metaphor clusters, metaphor chains: Analyzingthemultifunctionalityof metaphorintext. Berlin: de Gruyter". Metaphorik. 5. pp. 115-134.
- _______ (2004). Metaphore and Gender in Business Media Discourse. New York: Palgrave Macmillan.
- Kövecses, Z. (2005). Metaphor in culture: Universality and variation. Cambridge: CambridgeUniversity Press.
- Lakoff, G. (1990). "The Invariance Hypothesis: Is Abstract Reason Based on Image Schemas". Cognitive Linguistics. 1. pp. 39-74.
- _______ (1993). The Contemporary Theory of Metaphor, Metaphor and Thought. 2nd Ed. New York: Cambridge University Press.
- McQuarrie, E. & B.J. Phillips (2005). "Indirect Persuasion in Advertising: How Consumers Process Metaphors Presented in Pictures and Words". Journal of Advertising. 34. pp. 7-20.
- Schauster, C. (2000). Pictorial Metaphor in Advertising. New York: Routledge.
- Sopory, P. & J.P. Dillard (2002). "The Persuasive Effects of Metaphor: A Meta-analysis". Human Communication Research. 28. pp. 382-419.