مطالعه ی تطبیقی هامارتیا در روایت تراژیک از دیدگاه ارسطو و جی. هیلیس میلربا تمرکز بر نمایشنامه ی اودیپ شاه اثر سوفوکل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی فلسفۀ هنر، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه فلسفه ی هنر، دانشکده ی علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر تهران، ایران.

چکیده

در این مقاله، دیدگاه کلاسیک ارسطو درخصوص هامارتیا در روایت تراژیک با دیدگاه نظریه‏پرداز معاصر روایت، جوزف هیلیس میلر، در همین مورد تطبیق داده شده است. از آنجا که هر دوی این نظریه‏پردازان اودیپ‌شاه اثر سوفوکل را به‌عنوان تراژدی نمونه در بررسی خود برگزیده‌اند، مطالعۀ موردی مقالۀ حاضر نیز به همین نمایش‌نامه اختصاص یافته است. پرسش‏های پژوهش به این شرح است: در دیدگاه‏های ارسطو و میلر، چه تفاوت‏ها و شباهت‏هایی دربارۀ هامارتیا در روایت تراژیک و در نمایش‌نامۀ اودیپ‌شاه وجود دارد؟ در دیدگاه‏ ارسطو و میلر، روایت‏ به چه کار می‏آید؟ به‌منظور پاسخ به پرسش تطبیقی پژوهش، اولاً کارکرد روایت به‌طور کلی از دیدگاه میلر و سپس این کارکرد در موضوع هامارتیا در روایت تراژدی اودیپ‌شاه واکاوی شد، ثانیاً هامارتیا در پیوند با نظریۀ فلسفی وسیع‏تر ارسطو و به‌خصوص نظریۀ اخلاقی‏اش مورد بررسی قرار گرفت و ثالثاً شباهت‏ها و تفاوت‏های دیدگاه‏های ارسطو و میلر دربارۀ هامارتیا در روایت تراژیک مطالعه شد. دستاورد اصلی تحقیق این است که بنا به نظریۀ کلاسیک، روایت‏ها می‏توانند با حل کردن تناقض‏های موجود در زندگی، به پرسش‏های بنیادین همیشگی آدمی دربارۀ نحوۀ کردوکار جهان پاسخ‌هایی روشن و قطعی بدهند؛ درحالی که در نظریۀ پساساختارگرا روایت‌ها نمی‏توانند چنان پاسخ‏های شفاف و مسلّم بدهند و همیشه انسان‏ را در مسیر این پاسخ‏ها، به تکرار روایت‏ها وامی‏دارند.

کلیدواژه‌ها


ارسطو (1390). مابعدالطبیعه (متافیزیک). ترجمۀ محمدحسن لطفی تبریزی. چ 3. تهران: طرح نو.## ارسطو (1392). دربارۀ هنر شعر. ترجمۀ سهیل افنان. چ 2. تهران: نشر حکمت.## ارسطو (1393 الف). سیاست. ترجمۀ حمید عنایت. چ 7. تهران: علمی و فرهنگی.## ارسطو (1393 ب). فن شعر. ترجمۀ عبدالحسین زرین‌کوب. چ 9. تهران: امیرکبیر.## ارسطو (1396). خطابه. ترجمۀ اسماعیل سعادت. چ 2. تهران: هرمس.## ارسطو (1398). اخلاق نیکوماخوس. ترجمۀ محمدحسن لطفی تبریزی. چ 3. تهران: طرح نو.## بارنز، جاناتان (1392). ارسطو. ترجمۀ محمد فیروزکوهی. چ 2. تهران: بصیرت.## سوفوکلس (1399). اودیپوس شهریار. ترجمۀ شاهرخ مسکوب. در افسانه‌های تبای. چ 8. تهران: خوارزمی.## میلر، جی. هیلیس (1377). «روایت». ترجمۀ منصور براهیمی. در ویژه‌نامۀ روایت و ضدروایت. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.## نوسباوم، مارتا (1389). ارسطو. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. چ 4. تهران: طرح نو.## وارن، کریستوفر (1397). راهنمای خواندن اخلاق نیکوماخوسی ارسطو. ترجمۀ ایمان خدافرد. تهران: ترجمان.## هالیول، استیون (1388). پژوهشی دربارۀ فن شعر ارسطو. ترجمۀ مهدی نصرالله‌زاده تهران: مینوی خرد.## یانگ، جولیان (1395). فلسفۀ تراژدی؛ از افلاطون تا ژیژک. ترجمۀ حسن امیری‌آ‌را. تهران: ققنوس.## Aristotle (1991a). Eudemian Ethics. in Jonathan Barns (Ed.). The Complete Works of Aristotle. 5th Ed. Princeton University Press.## Aristotle (1991b). Nicomachean Ethics. in Jonathan Barns (Ed.). The Complete Works of Aristotle. 5th Ed. Princeton University Press.## Aristotle (1991c). Poetics. in Jonathan Barns (Ed.). The Complete Works of Aristotle. 5th Ed. Princeton University Press.## Aristotle (1991d). Metaphysics. in Jonathan Barns (Ed.). The Complete Works of Aristotle. 5th Ed. Princeton University Press.## Aristotle (1991e). Rhetorics. in Jonathan Barns (Ed.). The Complete Works of Aristotle. 5th Ed. Princeton University Press.## Aristotle (2010). Metaphysics (in Farsi). Tehran: Tarhe No.## Aristotle (2012). Nicomachus ethics (in Farsi). Tehran: Tarhe No.## Aristotle (2012). Poetics (in Farsi). Tehran: Hekmat.## Aristotle (2013a). Politics (in Farsi).Tehran: Scientific and Cultural Publications.## Aristotle (2013b). Poetics (in Farsi). Tehran: Amir Kabir.## Aristotle (2016). Rhetorics (in Farsi). Tehran: Hermes.## Barnes, J. (2000). Aristotle: A very short introduction. 3rd Ed. Oxford University Press.## Aristotle (2012). Aristotle (in Farsi). Tehran: Basirt.## Dover, K. J. (1974). Greek Popular Molarity. Oxford Publication.## Halliwel, S. (2009). Aristotle’s Poetics. 3rd Ed. London: Gerald Dockworth & Co. Ltd.## Halliwel, S (2008). A research about Aristotle's poetics (in Farsi). Tehran: Minooie Kherad.## Miller, J. H. (1995). Narrative. in Frank Lentriccha and Thomas Mclauahlin. Critical Terms for Literery Study. 2nd Ed. The University of Chicago Press. Miller, J. H. (1998). “Narrative” (in Farsi). Narrative and counter-narrative special issue. Tehran: Farabi.## Miller, J. H. (1998). Reading Narrativ. The University of Oklahama Press.## Nussbaum, M. (2009). Aristotle (in Farsi). Tehran: Tarhe No.## Ross, D. (1995). Aristotle. 6th Ed. London and New York: Rotledge (Talor and Francis Group).## Stinton, T. C. W. (1975). “Hamartia in Aristotle and Greek Tragedy”. The Classical Quaterly. Vol. 25. No. 02. pp. 221-254.## Warren, Ch. (2017). Guide to reading Nicomachean Ethics of Aristotle (in Farsi). Tehran: Turjoman.## Young, J. (2015). The philosophy of tragedy; From Plato to Žižek (in Farsi). Tehran: Ghoghnoos.##